Σ. ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ: «ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΗ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΣΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ»
Ενενήντα έξι χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την ημέρα που ιδρύθηκε επίσημα το πρώτο Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο στην Ελλάδα, αυτό της Αθήνας.
Μια πενταετία πριν την ίδρυση της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ), η ίδρυση του Εργατικού Κέντρου Αθηνών (ΕΚΑ) ήρθε να δώσει ώθηση στον συνδικαλισμό, που στη χώρα μας εμφανίστηκε με σχετική χρονική υστέρηση σε σχέση με τις ευρωπαϊκές χώρες.
Τα ελληνικά εργατικά σωματεία εμφανίστηκαν στο τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα (1875 και μετά), όταν αυξανόμενο τμήμα του πληθυσμού που πλεόναζε στην ύπαιθρο μετακινήθηκε στα αστικά κέντρα και άρχισε να παίρνει την μορφή μιας τάξης ημερομίσθιων εργατών. Στο μεταξύ, η σταθερή απασχόληση σ’ αυτά τα βιομηχανικά και εμπορικά κέντρα δημιούργησε μια μόνιμη εργατική τάξη.
Σύμφωνα με τις γραπτές μαρτυρίες, ο πρώτος σύνδεσμός εργατών έγινε το 1879 από τους ξυλουργούς των ναυπηγείων της Σύρου, της οποίας η «πρωτομαγιά» και ο ξεσηκωμός προηγήθηκαν αυτών του Chicago! Ο σύνδεσμος αυτός έκανε τον ίδιο χρόνο και την πρώτη απεργία, σαν μια προσπάθεια αντιμετώπισης των συνεπειών της κρίσης που μείωσε κατά 30% την αγοραστική δύναμη των αμοιβών του. Ακολούθησε μία απεργία σε Αθήνα και Πειραιά το 1882 και η μεγάλη απεργία των μεταλλωρύχων στο Λαύριο και σε άλλα μεταλλευτικά κέντρα το 1883. Οι απεργίες αυτές έγιναν πριν ακόμα δημιουργηθούν εργατικά σωματεία σ’ αυτές τις πόλεις. Σταθερά ήταν τα αιτήματα για αυξήσεις μισθών, μείωση του ωραρίου εργασίας σε δέκα ώρες, προστασία από τα ατυχήματα και παροχή ιατρικής περίθαλψης. Στην ουσία οι πρώτες εργατικές οργανώσεις παρέμειναν μέχρι το 1910 φιλανθρωπικά και αλληλοβοηθητικά σωματεία. Απέδιδαν δε, πρωταρχική σημασία στην ευημερία των μελών τους με την δημιουργία αλληλοβοηθητικών ταμείων. Το 1910 δημιουργήθηκε στην Αθήνα μια κεντρική οργάνωση των εργατικών σωματείων. Τα πρώτα σημάδια για μια αποτελεσματική ενότητα των εργαζομένων εμφανίζονται τον Δεκέμβριο του 1908. Οι 28 εργατικές οργανώσεις που υπήρχαν τότε, οργάνωσαν μαζικές διαδηλώσεις «ενάντια στην φορολογία των μη δυνάμενων πλέον να ανθέξωσι εργατικών και επαγγελματικών τάξεων».
Το ελληνικό συνδικαλιστικό κίνημα γεννήθηκε εκεί όπου υπήρχε συγκέντρωση βιομηχανικής απασχόλησης για τα δεδομένα της εποχής, ενώ ιδεολογικά, πολιτικά και κοινωνικά ρεύματα επηρέασαν ποικιλοτρόπως την ταυτότητά του. Τα πρώτα ελληνικά συνδικάτα δεν ανήκαν σε πολιτικούς σχηματισμούς και δεν είχαν πολιτικούς στόχους. Όμως, διεθνή ριζοσπαστικά ρεύματα και κινήματα, προοδευτικές πολιτικές θεωρίες από την Ευρώπη, διανοούμενοι, κοινωνιολόγοι και ριζοσπάστες, μεταφέρουν και διαδίδουν νέες ιδέες και αντιλήψεις. Συλλήψεις, φυλακίσεις, εκτοπίσεις, εξορίες και καταδίκες συνδικαλιστών, ήταν τα κύρια μέσα ρύθμισης των εργασιακών διαφορών.
Το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Αθήνας που κλείνει σήμερα 96 χρόνια από την επίσημη ίδρυσή του, αποτελεί την μεγαλύτερη δευτεροβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση της χώρας, με χώρο δράσης το πολεοδομικό συγκρότημα της Αθήνας. Απαρτίζεται από 453 πρωτοβάθμια σωματεία μέλη που εκπροσωπούν 299.000 περίπου εργαζόμενους στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας. Διοικείται από 31μελή διοίκηση, η εκτέλεση των αποφάσεων της οποίας ανήκει στην 11μελή Εκτελεστική Επιτροπή. Τα συλλογικά του όργανα εκλέγονται από το συνέδριο ανά τριετία.
«ΕΓΙΝΑΝ ΜΕΓΑΛΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΜΕ ΤΟ ΑΙΜΑ ΑΝΘΡΩΠΩΝ»
«Η ίδρυση του Εργατικού Κέντρου Αθηνών και η λειτουργία του συνδικαλιστικού κινήματος, είναι αναμφισβήτητα από τις μεγαλύτερες επιτυχίες των εργαζομένων», δηλώνει ο πρόεδρος του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Ξάνθης (ΕΚΞ) κ. Σπύρος Παπαχρήστου: «Όλα αυτά “ανδρώθηκαν” πανελλαδικά μέσα από μακρά ιστορία, μέσα από αναμνήσεις ιστορικών στιγμών από τους καπνεργάτες, τους οικοδόμους και το συνδικαλιστικό κίνημα. Μέσα από μεγάλα πράγματα που κάποιοι άνθρωποι πέτυχαν με το αίμα τους…».
Όσο για το σήμερα, ο κ. Παπαχρήστου καταθέτει τα προφανή: «Αλλά δυστυχώς φτάνουμε στο σήμερα όπου καταστρατηγούνται κατακτήσεις που ήρθαν μέσα από πολλά χρόνια αγώνων. Φτάνουμε στον καιρό που εμφανίζονται και κυριαρχούν οι ελαστικές σχέσεις εργασίας και αυτά θα πρέπει να δούμε. Η κατάσταση των εργασιακών σχέσεων στον 21ο αιώνα είναι απαράδεκτη και οι συνδικαλιστές δεν είναι άμοιροι ευθυνών…».
«Το Εργατικό Κέντρο Αθηνών είναι το μεγαλύτερο και πιο ιστορικό της Ελλάδας» δηλώνει ο γραμματέας του ΕΚΞ κ. Άγγελος Μπεμπεκίδης: «Πλήθος ενώσεων εργαζομένων συνδικαλίζονται εκεί σε πολύ καλό επίπεδο και η σημερινή επέτειος –μετά και τα 91χρονα της ΓΣΕΕ που είχαμε πρόσφατα- είναι χαρά για όλο το εργατικό και συνδικαλιστικό κίνημα».
Όσον αφορά το σήμερα, ο κ. Μπεμπεκίδης επισημαίνει: «Ασφαλώς η ύπαρξη και οι δράσεις των εργατικών κέντρων συμβάλλουν σε θετική κατεύθυνση, αφού μέσα από αυτούς τους χώρους διεκδικούν οι εργαζόμενοι τα δικαιώματά τους. Και, στη συγκεκριμένη συγκυρία με τα χίλια δυο προβλήματα, θα πρέπει να μην είμαστε μεμψίμοιροι και να αγωνιζόμαστε ακόμη περισσότερο».
Θοδωρής Μπακάλης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου